Ontwikkeling, ont-wikkeling

In de loop der jaren heb ik mij een aantal uitgangspunten over ontwikkeling eigen gemaakt. Het vormt de basis van hoe ik tegen veel dingen aankijk en de manier waarop ik werk. Het is voor mij het wezenlijke vertrekpunt voor al mijn opdrachten.

Ieder mens kan ontwikkelen.

Het mooiste voorbeeld is misschien mijn moeder geweest. Ik heb haar echt andere dingen zien doen, ander gedrag zien vertonen toen ze door ontwikkelingen in haar leven op latere leeftijd daartoe werd uitgedaagd. Ik zie het met regelmaat om mij heen, mensen die hun leefpatroon wijzigen, hun voedingspatroon veranderen, een nieuwe gezonde gewoonte ontwikkelen. In mijn eigen leven zijn er meerdere momenten geweest waarop er keuzes gemaakt zijn met een blijvende verandering als gevolg.

Je kunt een organisatie pas ontwikkelen als de mensen mogen en kunnen ontwikkelen.

Een organisatie is in mijn beleving voor een groot gedeelte de samenstelling van een groep mensen. Hoewel er een organisatie op systeemniveau wel degelijk een eigen dynamiek kent, wordt de dynamiek voor een groot gedeelte ook weer beïnvloed door de mensen in de organisatie. Het is daarom heel wezenlijk om in elk ontwikkel proces voldoende tijd en ruimte te maken voor de ontwikkeling van de mensen in de organisatie. Dat gaat over tijd, dat gaat over ruimte en dat gaat over veiligheid, samen en individueel.

Wat is de vraag die niet gesteld mag worden?

Een belangrijk vertrekpunt is voor mij de vraag die eigenlijk niet gesteld mag worden. Het maakt duidelijk wat er niet mag zijn en de wetmatigheid die wat mij betreft vaak opgaat is dat wat er niet mag zijn zal altijd een weg zoeken om er toch te mogen zijn. Draken zijn er om aangekeken worden, door ze echt aan te kijken en er mee te werken kun je disfunctionele patronen doorbreken. Dat vraagt commitment en moed maar levert éénmaal getoond altijd veel op!

Ontwikkeling is een permanente zoektocht naar waarde(n)

Alles is in voortdurende ontwikkeling, de waarde die je levert en de waarden waar de organisatie voor staat vragen blijvende aandacht. Het is wezenlijk om regelmatig kijken of de waarde en de waarden nog passen zowel bij de interne organisatie als bij de externe vraag. Het is daarbij in mijn beleving belangrijk om niet zo maar alles overboord te gooien maar telkens te kijken welke waarde er gegenereerd is met het huidige systeem en wat van belang is daarvan mee te nemen.

Je gaat niet over een ander.

Ik ga niet niet over wat een ander denkt, voelt, ziet of doet, ik ga er derhalve ook altijd vanuit dat mijn invloed zeer beperkt is. Ontwikkeling is een weerbarstig en zeker een niet lineair proces, zowel op persoonlijk niveau als op team en organisatie niveau. Wat een organisatie, een team of een individu uiteindelijk om weet te zetten in structureel ander gedrag is niet aan mij, hoe graag ik soms zou willen dat dat anders was. Wat voor mij persoonlijk geldt, geldt ook voor de persoon , het team of de organisatie, de invloed is beperkt. De afgelopen corona periode heeft dit mij in veel opzichten opnieuw duidelijk gemaakt. De onverwachte, onvoorziene impact die deze periode heeft gehad heeft veel teams en organisaties teruggeworpen in de ontwikkeling die reeds was ingezet. Het voorgaande is bedoeld als een relativering, geen oproep tot nihilisme en zeker geen excuus om niets te doen. Beweging is wat mij betreft juist cruciaal, je kunt namelijk pas in een stroom terechtkomen als je er instapt. Waar die stroom je brengt, dat is en blijft een mysterie.

Als iets in de vorm gezet wordt is het stervensproces al begonnen.

Alles is tijdelijk, elke vorm, elke organisatie, elk team, elk plan. Vanaf het moment dat iets begint te leven is de reis naar de dood ook begonnen. Dat heeft een enorme schoonheid omdat het wat mij betreft juist enorm veel ruimte geeft om te blijven ontwikkelen, om met relativering in de stroom van het leven te bewegen. Het geeft ruimte omdat je niet onnodig ergens aan vast hoeft te houden, het geeft ruimte omdat je ook voorbij het plan mag blijven kijken, naar de kansen en de ruimte die er altijd is.

Taal is altijd beperkt.

We wonen, werken, leven en denken in taal. Alle beelden, ervaringen en sensaties die we in ons opnemen worden omgezet in taal, op zijn minst proberen we er altijd woorden aan te geven. De werkelijkheid is echter vrijwel nooit in taal te vangen en op geen enkele manier volledig te beschrijven, er is vrijwel altijd een groot gebied van de ongedeelde werkelijkheid buitenwoordelijk, dat ten volste beseffen is essentieel voor elke ontwikkeling. Daarbij heeft ieder zijn of haar eigen taal en beleving van de werkelijkheid en daarmee zijn of haar eigen venster. We kunnen dus altijd alleen maar werken met wat er op dat moment aanwezig is. Het maakt wat mij betreft dat er eigenlijk maar één criterium overblijft, een simpel maar eerlijk antwoord op de vraag: hebben we ons best gedaan?

To be continued

Ontwikkeling is een eigenlijk permanent proces en er is altijd een vervolg. Zo is er ook nog veel meer te zeggen over ontwikkeling en hoe daar tegenaan gekeken kan worden maar zoals ik al zei, taal is beperkt. Voor nu is het het bovenstaande waar ik me toe beperk maar zoals alles altijd in beweging is zal ook deze pagina dat blijven.

wat is de vraag die niet gesteld mag worden?